1. ยุคโบราณ — การเริ่มต้นของอักษรจีน (ประมาณ 1600 ปีก่อนคริสตกาล)
- ภาษาจีนโบราณเริ่มขึ้นตั้งแต่สมัยราชวงศ์ชาง (Shang Dynasty)
- พบหลักฐานในรูปแบบ อักษรภาพ “อักษรเจียหว่ย” (甲骨文 — Oracle Bone Script) ใช้จารึกบนกระดองเต่าและกระดูกสัตว์เพื่อทำนายและบันทึกเหตุการณ์
- เป็นอักษรจีนที่เก่าแก่ที่สุดที่รู้จัก มีลักษณะเป็นรูปภาพ (pictographs)
2. ยุคกลาง — การพัฒนารูปแบบอักษร (สมัยราชวงศ์โจวถึงราชวงศ์ฮั่น)
- ราชวงศ์โจว (Zhou Dynasty) ทำให้อักษรจีนพัฒนามีรูปแบบชัดเจนขึ้น เรียกว่า อักษรหลี่ Shu Li (隶书)
- สมัยราชวงศ์ฮั่น (Han Dynasty) เป็นช่วงที่ภาษาจีนมีการพัฒนาอย่างรวดเร็วและแพร่หลาย
- เริ่มใช้ อักษรจีนแบบ “คันธวรรณ” (漢字 — Hanzi) ที่เป็นตัวอักษรรูปแบบปัจจุบัน (แม้จะมีการพัฒนาต่อไปอีก)
- เริ่มมีการเขียนแบบประดิษฐ์กวีและงานวรรณกรรม
3. ยุคจักรวรรดิ — การแพร่หลายและการรวมภาษา
- ราชวงศ์ถัง (Tang Dynasty) และซ่ง (Song Dynasty) ทำให้ภาษาจีนคลาสสิกและวรรณกรรมเติบโตมาก
- ภาษาจีนกลางเริ่มพัฒนาเป็นภาษาพูดมาตรฐานในราชสำนัก
- ภาษาจีนมีอิทธิพลต่อภาษาอื่นในภูมิภาค เช่น ญี่ปุ่น เกาหลี เวียดนาม ผ่านระบบอักษรจีน (Kanji, Hanja, Chữ Nôm)
4. ยุคสมัยใหม่ — การปฏิรูปและมาตรฐานภาษาจีน (ศตวรรษที่ 20)
- หลังการล่มสลายของราชวงศ์ชิง (1912) มีความพยายามรวมและปฏิรูปภาษาจีน
- ภาษาจีนกลาง (Putonghua / Mandarin) ถูกกำหนดเป็นภาษาราชการและภาษากลางของจีน
- มีการคิดค้น พินอิน (Pinyin) ระบบโรมันไวยากรณ์สำหรับเขียนเสียงภาษาจีน เพื่อช่วยการเรียนและการสื่อสาร
- มีการกำหนด อักษรจีนแบบประหยัด (Simplified Chinese) เพื่อลดความซับซ้อนของตัวอักษรในจีนแผ่นดินใหญ่
5. ภาษาจีนในปัจจุบัน
- ภาษาจีนกลางยังคงเป็นภาษาราชการของจีนและไต้หวัน (แต่ไต้หวันใช้ตัวอักษรดั้งเดิม)
- มีหลายสำเนียงและภาษาถิ่น เช่น กวางตุ้ง, เซี่ยงไฮ้, ฮากกา ฯลฯ
- ภาษาจีนกลายเป็นหนึ่งในภาษาที่มีผู้พูดมากที่สุดในโลก
- มีบทบาทสำคัญในธุรกิจ การทูต วัฒนธรรม และเทคโนโลยีระดับโลก
สรุป
| ยุค | เหตุการณ์สำคัญ |
|---|---|
| โบราณ (ราชวงศ์ชาง) | การกำเนิดอักษรเจียหว่ย |
| ราชวงศ์โจว-ฮั่น | พัฒนารูปแบบอักษรจีนคลาสสิก |
| ราชวงศ์ถัง-ซ่ง | ภาษาจีนกลางเริ่มพัฒนา, วรรณกรรมเฟื่องฟู |
| ศตวรรษที่ 20 | ปฏิรูปภาษาจีน, พินอิน, ตัวอักษรประหยัด |
| ปัจจุบัน | ภาษาจีนกลางเป็นภาษาราชการ, ใช้ทั่วโลก |